Ko uvozi drogu, ko nam ubija djecu???

U srijedu 23. marta 2012. godine pripadnici Agencije za istragu i zaštitu BiH (SIPA) lišila su slobode 6 osoba sa područja Sarajeva, Zenice i Jablanice.
 

E.K. (1974), I.K. (1962), Dž.F. (1964) i Đ.K. (1976), iz Zenice i Jablanice, te meni dobro poznate i uljudne komšije Đ.Ž. (1948), M.H. (1965).iz Hadžića.

Tom akcijom pronađeno je 7.119 "spida" i 4 kilograma smješe koja se koristi za miksanje sa opojnom drogom te dva pištolja "CZ 99 para" i "hs 2000" kalibra 9 milimetara  sa 37 metaka, digitalna vaga, oko 10.000 KM u raznim apoenima i valutama koje potiču iz krivičnog djela nedozvoljene trgovine opojnim drogama, osam mobilnih telefona sa SIM karticama i terensko vozilo "land rover" holandskih registarskih oznaka.  

U srijedu SIPA je upala u kuću Đ.Ž., 64-godišnjak, do juče uvijek pristojan čovjek, bez dlake na jeziku, čovjek koji nikada nije mrava zgazio, uvijek tu kada treba pomoći, i pronašla kako nam je rečeno 7 kilograma opojne droge "speed" i zaplijenila automobil u kojem se provozala sva lokalna omladina. Da li je moguće da nam djecu uništavaju naši rodžaci, komšije i kolege???
 

___________________________________________

Pisao: A.S.

Delikventna ličnost - pojam

Kada je delikventna ličnost u pitanju tu je subjekt delikventa uvijek čovjek sa nekim svojim trajnim karakterom ili trenutnim osjećanjem, motivima, ciljevima, i interesima koji su obično definisani predispozicijama. Svaki čovjek se prirodno rađa sa sopstvenim biopsihičkim faktorima i ne postoji opšte prihvaćena definicija ličnosti. Još složeniji problem nastaje kada je u pitanju termin DELIKVENTNA LIČNOST. Centralno pitanje kriminologije, posebno kriminalne etiologije je da li postoji ta razlika između delikventne i nedelikventne ličnosti?

Po tom pitanju dominiraju dva shvatanja:

PRVO polazi od toga da ne postoji nikakve biološke i psihološke razlike između delikvenata i nedelikvenata, što bi značilo da delikventna ličnost kao takva i ne postoji.

DRUGO pretežno shvatanje polazi od stavova da je delikventna ličnost devijantna, biološki abnormalna, osoba poremećene psihičke strukture.

Prve ideje o delikventu/zločincu datiraju od antičkih mislilaca. Prva naučna shvatanja i pokušaj studioznog izučavanja delikventne ličnosti vezuju se za antropološku školu i Lombroza.

Prema savremenim shvatanjima - ličnost delikventa čine posebnosti ili neki drugi elementi biološke psihološke, psihopatološke i društvene determinacije. Naučna istraživanja koja su vezana za biološke pristupe delikventnu osobu vide kao ličnost koja ima specifične tjelesne degenerativne karakteristike, bilo konstitucionalnih specifičnosti, endokrinih i hromozomskih aberacija, genetskih predispozicija i urođenih sklonosti, bilo rasnih predispozicija.

Pristupi psihološke orijentacije delikventnu ličnost vide kao osoba koja je ispod prosječne inteligentcije, koja ima nizak prag frustracione tolerancije; psihoanalitičari ih vide kao osobe sa poremećenim nagonima; bihevioristi kao ličnost koje su formirane u procesu socijalnog učenja; individualna psihologija ih vidi kao osobe koje su iskompleksirane. Vrlo često je delikventna ličnost definisana poremećajima duševnog stanja i nervnog sloma.

Faktori ličnosti

Pored spoljašnjih sociogenih-objektivnih faktora, za shvatanje kriminaliteta bitni su i unutrašnji subjektivno-endogeni faktori. Spoljni faktori, iako odlučujući, nisu dovoljni da se može objasniti pojava ili pojedini oblici kriminaliteta, a posebno ne njihovi izvršioci - ličnost delikventa. Subjekt izvršenja krivičnog djela je uvijek čovjek sa nekim svojim trajnim karakterom ili trenutnim osjećajem, motivima, ciljevima i interesima koje su uobičajeno definisane predispozicijama ličnosti.

Uslovi i povodi kao kriminogeni faktori - povodi kriminalnog ponašanja

Iza uzroka uz određeni uslov, do posljedice delikta neposredno postoji povod. Uzroci i uslovi su odlučujući činioci uticaja za nastanak pojave. Međutim za izazvanu pojavu potreban je i dodatni faktor - povod. POVODI su dodatni uslov za nastanak pojave. To su one činjenice koje pri postojanju uzroka i uslova čine podsticaj - dodatni stimulans, za odluku. Najčešće zavisi od ličnosti izvršioca.

Uslovi i povodi kao kriminogeni faktori - uslovi kriminalnog ponašanja

Kriminalni delikt je složena pojava da bi se mogla objasniti samo uzrokom i posljedicom. Između ta dva elementa postoji čitav niz uticajnih okolnosti koje nazivamo kriminogenim uslovima. Uslovi su činioci koji u izvjesnom smislu, oblikuju posljedicu, ali nisu u mogućnosti i da je proizvedu.

Oni omogućavaju lakše izvršenje kriminalne radnje. Uslovi se pojavljuju kao dopunski faktor koji podstrekava, omogućava ili olakšasa vrstu deliktnog ponašanja. Mogu se odnositi na mjesto, vrijeme, način i sredstva izvršenja krivičnog djela (najpogodnije mjesto, doba dana, vremenske prilike, najefikasniji način, sredstvo i sl).

U najopštijem smislu u uslove spadaju: neefikasnost organa krivičnog gonjenja, neadekvatne sudske sankcije, nedovoljna organizacija i zaštita imovine, poznavanje nekih vještina, raspolaganje sredstvima za izvršenje krivičnih radnji i sl.

Uzroci kriminalnog ponašanja

O pitanjima uzročnosti kriminalnog ponašanja možemo sresti još u raspravama Platona i Aristotela. Napredak nauke doveo je do diferenciranja kriminogenih faktora na neposredne uzroke, uslove i povode za kriminalno ponašanje. Definisanjem ovih pojmova bavili su se i međunarodni kriminalni kongresi, od kojih III kongres posebno. Prema toj definiciji, "Uzrok je neophodan uslov bez koga se određena pojava ne bi manifestovala". Prema HETINGu, uzrok je ona sila koja svojim djelovanjem određuje pojavljivanje nove sile, uzrok proizvodi posljedicu i neophodno joj prethodi. Činjenica je da nema pojave bez uzroka, nema posljedice koja nema svoju vezu sa nekim od predhodnih činilaca - uzroka. Bez utvrđivanja tih prethodnih činilaca, te veze, kriminalitet se ne može objasniti.

Kriminolozi su pretežno saglasni da postoje:

                                                        a) OBJEKTIVNI i

                                                        b) SUBJEKTIVNI uzroci kriminaliteta.

Međutim, prilikom podjele na neposredne i posredne uzroke, veoma se teško uočavaju razlike i nijanse među njima. Pod faktorima uzročnosti uzimaju se objektivno mjerljivi elementi sa egzaktnim dovođenjem u vezu sa posljedicama pojedinih oblika kriminaliteta. Prema BERGANu, uzrok je stalan i odlučujući uslov neke pojave. Problem u kriminologiji je u tome što iz mnoštva činilaca koji uslovljavaju delikt treba izdvojiti stvarni uzrok.

UZROČNOST je odlučujući faktor odnosno objektivna kauzalna veza između nekog stanja i posljedica. To mogu biti činioci SOCIJALNOG i LIČNOG KARAKTERA: materijalno stanje; porodične prilike; kriza razdoblja; pojava alkoholizma i narkomanije; socijalni i kulturni sukobi, kao i faktori vezani za subjektivna svojstva ličnosti. Njihova veza je uslovljena jer je delikventno ponašanje uticaj socijalnih faktora, najčešće povezan sa unutrašnjim svojstvima.

Sudeći po tome, kriminalitet je pojava koja se javlja kao posljedica djelovanja mnogobrojnih uzroka: biološke, psihološke i socijalne prirode.

MILAN MILUTINOVIĆ uzroke dijeli na:

                                                  - OPŠTE - koji su zajednički za kriminalitet u cjelini i

                                                  - POSEBNE - karakterističan za pojedine njegove oblike.

Kriminogeni faktori - pojam

Kriminogeni faktori predstavljaju centralno pitanje kriminalne etiologije. Kriminalitet je kao složena društvena pojava, determinisan mnogobronim činiocima, u literaturi najčešće definisanim kao kriminogeni faktori.

Prva podjela kriminogenih faktora je na:
                                                                    -   UZROKE - koji su najvažniji

                                                                    -   USLOVE i

                                                                    -   POVODE.

U najopštijem smislu, pod kriminogenim faktorom se podrazumijevaju svi oni mnogobrojni činioci koji utiču na bilo koji način na pojavu kriminaliteta kao društvene pojave i kao individualnog čina. To je skup činilaca psihološke, biološke i socijalne prirode, koji djeluju kao uzroci, uslovi i povodi za kriminalna djela.

Problem se javlja kod konkretnijeg određenja činilaca koji čine faktore.

Neki ih dijele na:

                         -  OBJEKTIVNE - vezane za djelo ili socijalnu situaciju i

                         -   SUBJEKTIVNE - koje su vezane za ličnost izvršioca.

Vrste kriminogenih faktora

Kriminalitet se može posmatrati samo u sklopu:

OPŠTIH i POSEBNIH

SUBJEKTIVNIH i OBJEKTIVNIH

POSREDNIH i NEPOSREDNIH faktora.

Do kriminalne radnje ne dovode samo uzroci već i drugi činioci, uslovi, povodi, motivi...

Osnovna podjela kriminogenih faktora:

                                                      - faktor LIČNOSTI - urođeni (biološki) i stečeni (psihološki)

                                                      - SOCIJALNI faktor