O pitanjima uzročnosti kriminalnog ponašanja možemo sresti još u raspravama Platona i Aristotela. Napredak nauke doveo je do diferenciranja kriminogenih faktora na neposredne uzroke, uslove i povode za kriminalno ponašanje. Definisanjem ovih pojmova bavili su se i međunarodni kriminalni kongresi, od kojih III kongres posebno. Prema toj definiciji, "Uzrok je neophodan uslov bez koga se određena pojava ne bi manifestovala". Prema HETINGu, uzrok je ona sila koja svojim djelovanjem određuje pojavljivanje nove sile, uzrok proizvodi posljedicu i neophodno joj prethodi. Činjenica je da nema pojave bez uzroka, nema posljedice koja nema svoju vezu sa nekim od predhodnih činilaca - uzroka. Bez utvrđivanja tih prethodnih činilaca, te veze, kriminalitet se ne može objasniti.
Kriminolozi su pretežno saglasni da postoje:
a) OBJEKTIVNI i
b) SUBJEKTIVNI uzroci kriminaliteta.
Međutim, prilikom podjele na neposredne i posredne uzroke, veoma se teško uočavaju razlike i nijanse među njima. Pod faktorima uzročnosti uzimaju se objektivno mjerljivi elementi sa egzaktnim dovođenjem u vezu sa posljedicama pojedinih oblika kriminaliteta. Prema BERGANu, uzrok je stalan i odlučujući uslov neke pojave. Problem u kriminologiji je u tome što iz mnoštva činilaca koji uslovljavaju delikt treba izdvojiti stvarni uzrok.
UZROČNOST je odlučujući faktor odnosno objektivna kauzalna veza između nekog stanja i posljedica. To mogu biti činioci SOCIJALNOG i LIČNOG KARAKTERA: materijalno stanje; porodične prilike; kriza razdoblja; pojava alkoholizma i narkomanije; socijalni i kulturni sukobi, kao i faktori vezani za subjektivna svojstva ličnosti. Njihova veza je uslovljena jer je delikventno ponašanje uticaj socijalnih faktora, najčešće povezan sa unutrašnjim svojstvima.
Sudeći po tome, kriminalitet je pojava koja se javlja kao posljedica djelovanja mnogobrojnih uzroka: biološke, psihološke i socijalne prirode.
MILAN MILUTINOVIĆ uzroke dijeli na:
- OPŠTE - koji su zajednički za kriminalitet u cjelini i
- POSEBNE - karakterističan za pojedine njegove oblike.
Nema komentara:
Objavi komentar